4 czerwca br. obchodzimy 30. rocznicę częściowo wolnych wyborów z 1989 roku. Ich symbolem stał się plakat Tomasza Sarneckiego z postacią szeryfa z westernu „W samo południe”.

Święto to upamiętnia pierwsze po II wojnie światowej wolne wybory parlamentarne, (tzw. wybory czerwcowe lub wybory kontraktowe), które odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 roku dzięki ustaleniom Okrągłego Stołu. W czasie pierwszych po II wojnie światowej wyborach parlamentarnych wybrano członków Sejmu oraz Senatu, który został zniesiony w 1946 roku.

Wybory do Sejmu były wyborami częściowo wolnymi. Przedstawiciele władz komunistycznych PRL zagwarantowali PZPR i jej satelitom obsadę co najmniej 299 miejsc w Sejmie (czyli 65 proc. wszystkich mandatów). Kandydaci bezpartyjni ubiegali się o pozostałe 161 miejsc. Wybory do Senatu były z kolei wyborami wolnymi - władze komunistyczne nie zagwarantowały sobie żadnego mandatu senatorskiego, a walka o nie miała charakter demokratyczny i otwarty. W wyniku wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 roku Komitet Obywatelski „Solidarność” zdobył 161 mandatów poselskich i 99 mandatów senatorskich.

Dzień Wolności i Praw Obywatelskich został ustanowiony 24 maja 2013 roku na pamiątkę wyborów czerwcowych. 18 grudnia 2013 roku ustanowiono rok 2014 Rokiem Odrodzenia Senatu w Polsce z okazji 25. rocznicy wyborów z 1989 roku. W 2009 roku z okazji rocznicy wyborów kontraktowych Narodowy Bank Polski wyemitował monetę okolicznościową o nominale 25 zł, z kolei Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek upamiętniający pierwsze częściowo wolne wybory.